Words by Isaac Reingold (1873-1903), popular song-writer of Chicago; the song was published in sheet music by S. Schenker and Son in 1913. It was also entitled Beser iz tsu blaybn a moyd (It Is Better to Remain a Maid) with lyrics by Reingold and music attributed to J. Rumshinsky. According to the published song in the Selected Songs and Poems of Reingold, 1952, the tune is called “Der rebes nigele” from the operetta Khokhmas noshim. The song spread to Eastern Europe and was included in the Soviet collection of Z. Skuditsky, 1936, as an anonymous song. S. Z. Pipe; Dov and Meir Noy, and other folklorists surmised that the song came from the theatre, without identifying the author or play. The melody appears as a “Frailach” in the Kammen International Dance Folio, no. 1, and as a “nign” in M. Beregovski, 1962 (no. 115).
It’s just a year after my wedding
and see how I look,
complains a young wife, and sobs loudly.
Oh, good, dear sisters,
I’ll tell you the secret:
A man is just a pain in the neck.
I was once a happy girl,
I was formidable,
I flirted with young men then.
Today I am an old married wife,
weak and depressed,
and all because I wanted a husband.
He only has to make a living.
And I, oh, what don’t I do in the house?
A wife and a lady,
a servant and also a mother.
Everything is so hard for me.
It’s not just a little thing,
I swear upon a Torah scroll,
that it would be better to stay unmarried.
Where are my joys?
What was my hurry?
I dreamed of the time after the wedding,
and hoped for happiness.
The husband I got
I wouldn’t wish on my enemies.
Too bad I can’t take it back!
Of course, I thought
my dear one loved me.
After all, I cost him so much effort.
After the wedding I would live more freely and happily,
But in the end, all my hopes fizzled out!
Before I even looked around,
I could no longer go outside the house.
God soon gave me a little runt,
a baby as big as an onion.
That little creature is the death of me.
A cold, a cough,
he cries and tugs my breast.
It’s better to stay a single girl!
My husband comes home when the meal’s all prepared.
What does he know of how I suffer?
He eats his supper
and turns away.
I tell him my troubles,
but even if you cut him with a knife
he won’t take the baby onto his lap!
He’s always going to the theater
and buys an expensive ticket.
But he doesn’t want to take me with him,
I was, he says, only created
for washing and scouring,
for cooking and serving food.
If I start to yell, “Don’t go without me!”
he tells me to yell til I turn blue–
He grabs his hat and walking cane
and leaves me with the little tot.
I sing a sad tune from the bottom of my heart.
The little one cries and screams.
Neither words nor spanking helps.
Oh! Better to stay a single girl!
A yor ersht nokh mayn khasene
Un zet vi kuk ikh oys,
Taynet a yung vaybele un khlipet shtark,
Oy gute, libe shvesterlekh,
Dem sod zog ikh aykh oys,
Az a man iz nor a tsore oyfn kark.
Geven bin ikh a meydele,
A freylekhe, gor moyredik,
Geshtift mit yunge laytelekh hob ikh dan,
Haynt bin ikh a yidene,
Shvakh un more-shkhoyredik,
Un ales vayl ikh hob gevolt a man.
Er darf a lebn makhn bloyz,
Un ikh, oy, vos bin ikh nit in hoyz?
Oy, a vayb un a damele,
A dinst un oykh a mamele,
Ales, ales kumt dokh on mit shverer noyt,
Oy, es iz keyn kleynikeyt,
lkh shver aykh bay a reynikeyt,
Az beser iz tsu blaybn gor a moyd.
Vu zenen mayne glikn,
Vos hob ikh mikh geyogt?
Getroymt fun ‘nokh der khasene’,
Gehoft oyf glik!
A man hob ikh gekrogn
Oyf sonim nor gezogt,
A shod vos khapn ken ikh nit tsurik!
Gemeynt hob ikh avade
Lib hot mikh mayn tayerer,
lkh hob dokh im azoy fil mi gekost,
Kh’vel lebn nokh der khasene gliklekher, frayerer,
Tsum sof hot zikh a boydem oysgelozt!
Nokh eyder kh’hob mikh arumgezen,
lkh ken dokh shoyn mer in gas nit geyn!
Bashert fun got a zibele,
A kind groys vi a tsibele,
Fun dem kleynem nefeshl hob ikh dem toyt,
A katerl, a hustele,
Es veynt un tsit dos brustele,
Az liber iz tsu blaybn gor a moyd!
Der man kumt zikh tsum greytn,
Vos veys er vi ikh layd,
Er est zikh op di vetshere
Un dreyt zikh oys,
lkh dertseyl im mayne tsores,
Nor khotsh mit meser shnayd,
Dos kind vil er nit nemen oyfn shoys!
Geyt shtendik in teater
Un nemt a ‘sit’ a tayern,
Dokh mikh mit zikh mitnemen vil er nisht
Kh’bin, zogt er, nor bashafn
Tsum vashn un tsum shayern,
Tsum kokhn un derlangen alts tsum tish.
Koym shray ikh, er zol on mir nit geyn,
Nu, heyst er mir shrayen oyf di tseyn.
Er khapt zayn hut, zayn shtekele,
Un lozt mikh mit dem brekele,
lkh zing a troyer nigele fun heler hoyt.
Es veynt un shrayt dos pitsele,
Do helft keyn vort, keyn shmitsele,
Oy, liber iz tsu blaybn gor a moyd!
אַ יאָר ערשט נאָך מײַן חתונה
און זעט װי קוק איך אױס,
טענהט אַ יונג װײַבעלע און כליפּעט שטאַרק,
אױ גוטע, ליבע שװעסטערלעך,
דעם סוד זאָג איך אײַך אױס,
אַז אַ מאַן איז נאָר אַ צרה אױפֿן קאַרק.
געװען בין איך אַ מײדעלע,
אַ פֿרײלעכע, גאָר מוראדיק,
געשטיפֿט מיט יונגע לײַטעלעך האָב איך דאַן,
הײַנט בין איך אַ ייִדענע;
שװאַך און מרה־שחורהדיק,
און אַלעס װײַל איך האָב געװאָלט אַ מאַן.
ער דאַרף אַ לעבן מאַכן בלױז,
און איך, אױ, װאָס בין איך ניט אין הױז?
אױ, אַ װײַב און אַ דאַמעלע,
אַ דינסט און אױך אַ מאַמעלע,
אַלעס, אַלעס קומט דאָך אָן מיט שװערער נױט,
אױ, עס איז קײן קלײניקײט,
איך שװער אײַך בײַ אַ רײניקײט,
אַז בעסער איז צו בלײַבן גאָר אַ מױד.
װוּ זענען מײַנע גליקן,
װאָס האָב איך מיך געיאָגט?
געטרױמט פֿון ׳נאָך דער חתונה,׳
געהאָפֿט אױף גליק,
אַ מאַן האָב איך געקראָגן
אױף שׂונאים נאָר געזאָגט,
אַ שאָד װאָס כאַפּן קען איך ניט צוריק!
געמײנט האָב איך אַװדאי
ליב האָט מיך מײַן טײַערער,
איך האָב דאָך אים אַזױ פֿיל מי געקאָסט,
כ׳װעל לעבן נאָך דער חתונה גליקלעכער, פֿרײַערער,
צוס סוף האָט זיך אַ בױדעם אױסגעלאָזט!
נאָך אײדער כ׳האָב מיך אַרומגעזען,
איך קען דאָך שױן מער אין גאָס ניט גײן,
באַשערט פֿון גאָט אַ זיבעלע,
אַ קינד גרױס װי אַ ציבעלע,
פֿון דעם קלײנעם נפֿשל האָב איך דעם טױט,
אַ קאַטערל, אַ הוסטעלע,
עס װײנט און ציט דאָס ברוסטעלע,
אַז ליבער איז צו בלײַבן גאָר אַ מױד!
דער מאָן קומט זיך צום גרײטן,
װאָס װײס ער װי איך לײַד,
ער עסט זיך אָפּ די װעטשערע
און דרײט זיך אױס,
איך דערצײל אים מײַנע צרות,
נאָר כאָטש מיט מעסער שנײַד,
דאָס קינד װיל ער ניט נעמען אױפֿן שױס!
גײט שטענדיק אין טעאַטער
און נעמט אַ ׳סיט׳ אַ טײַערן,
דאָך מיך מיט זיך מיטנעמען װיל ער ניש׳,
כ׳בין, זאָגט ער, נאָר באַשאַפֿן
צום װאַשן און צום שײַערן,
צום קאָכן און דערלאַנגען אַלץ צום טיש!
קױם שרײַ איך, ער זאָל אָן מיר ניט גײן,
נו, הײסט ער מיר שרײַען אױף זי צײן,
ער כאַפּט זײַן הוט, זײַן שטעקעלע,
און לאָזט מיך מיט דעם ברעקעלע,
איך זינג אַ טרױער ניגעלע פֿון העלער הױט,
עס װײנט און שרײַט דאָס פּיצעלע,
דאָ העלפֿט קײן װאָרט, קײן שמיצעלע,
אױ, ליבער איז צו בלײַבן גאָר אַ מױד!
Song Title: A Yor Nokh Der Khasene
The Songs of Generations: New Pearls of Yiddish Song anthology comprises songs that were either never printed before or appeared in rare and inaccessible publications — sometimes in different versions and without proper sources. Most of the songs in this book were submitted by readers of Chana and Yosl’s column “Perl fun der yidisher poezye” (Pearls of Yiddish Poetry) in the Yiddish newspaper Der Forverts (The Forward), initiated in October, 1970. Over 25 years, thousands of songs were collected in correspondence and on cassettes from readers throughout the world, and they represent a veritable national Yiddish song archive. Chana Mlotek, in her introduction, writes, “In the course of years the inquiries, contributions and enthusiasm of these readers have kept our own interest unflagging and have reinforced our dedication to this effort. And in recent years our participants have also been augmented by new readers from the former Soviet Russia, who receive our newspaper there or from newly-arrived immigrants in this country and Israel.”
